کمبود ویتامین D
ویتامین D خانواده ای از ترکیبات است که برای رشد و شکل گیری مناسب دندان ها و استخوان ها ضروری است.(برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی مصرف ویتامین D در دوران شیردهی، لطفا کلیک فرمائید)
دو شکل ویتامین D را می توان در خون اندازه گیری کرد: ۲۵OH Vit D و ۱,۲۵OH Vit D
به دلیل نیمه عمر طولانی و غلظت بیشتر ، ۲۵OH Vit D معمولاً برای ارزیابی و نظارت بر وضعیت ویتامین D در افراد اندازه گیری می شود.
۱.تولید در داخل بدن :
که در پوست در معرض نور خورشید تولید می شود .
۲. دریافت از منشا خارجی :
که از غذاها و مکمل ها مصرف می شود. ساختارهای شیمیایی انواع ویتامین D کمی متفاوت است و آن ها را ویتامین D2 را (Ergocalciferol) و ویتامین D3 را (Cholecalciferol) نامیده اند .
فرم D2 در غذاهای غنی شده و مکمل های ویتامینی یافت می شود. ویتامین D3 فرم تولید شده در بدن است و همچنین در برخی مکمل ها استفاده می شود.
نقش اصلی ویتامین D این است که به تنظیم سطح کلسیم ، فسفر و (به میزان کمتر) منیزیم در خون کمک کند.
ویتامین دی برای رشد و سلامت استخوان ها حیاتی است. بدون آن ، استخوان ها نرم ، بد شکل و قادر به ترمیم طبیعی خود نخواهند بود و در نتیجه بیماری های Rickets در کودکان و Osteomalacia در بزرگسالان ایجاد می شود.
همچنین نشان داده شده است که ویتامین دی بر رشد و تمایز بسیاری از بافت های دیگر تأثیر می گذارد و به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک می کند. این عملکردهای دیگر ویتامین D را در اختلالات دیگر مانند خود ایمنی و سرطان دخیل کرده است.
بر اساس داده های نظرسنجی ملی سلامت و تغذیه ، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) گزارش می دهد که دو سوم جمعیت ایالات متحده دارای ویتامین D کافی هستند ، در حالی که تقریباً یک چهارم آن ها در خطر ویتامین D ناکافی و ۸ درصد در معرض کمبود هستند.
افرادی که بیشتر در معرض کمبود هستند شامل افراد مسن یا چاق ، افرادی که به اندازه کافی در معرض آفتاب قرار نمی گیرند ، افرادی با پوست تیره تر و افرادی که برای مدت طولانی داروهای خاصی مصرف می کنند، می باشند.
قرار گرفتن در معرض آفتاب کافی معمولاً دو دوره در هفته و بین ۵-۲۰ دقیقه مناسب می باشد. افرادی که در معرض آفتاب کافی قرار ندارند ممکن است ویتامین دی مورد نیاز خود را از منابع غذایی یا مکمل ها دریافت کنند.
علائم و نشانه های کمبود ویتامین D چیست؟
کمبود شدید ویتامین دی باعث Rickets می شود که در کودکان به عنوان الگوهای رشد نادرست ، ضعف در عضلات ، درد در استخوان ها و تغییر شکل در مفاصل خود را نشان می دهد.
با این حال ، کودکانی که کمبود ویتامین دی دارند نیز می توانند ضعف عضلانی یا عضلات دردناک داشته باشند.
کمبود ویتامین دی در بزرگسالان کاملاً مشهود نیست. علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خستگی
- درد استخوان
- ضعف عضلانی، درد یا گرفتن عضلات
- تغییرات خلقی مانند افسردگی
آزمایش ویتامین D به چه منظور استفاده می شود؟
- آزمایش ویتامین D به منظور اینکه آیا ضعف استخوانی ، ناهنجاری استخوان یا متابولیسم غیر طبیعی کلسیم در نتیجه کمبود یا اضافه ویتامین D رخ می دهد یا خیر.
- به تشخیص یا نظارت بر مشکلات عملکرد غدد پاراتیروئید کمک می کند، زیرا PTH برای فعال شدن ویتامین D ضروری است.
- طبق توصیه بنیاد ملی پوکی استخوان، موسسه پزشکی و انجمن غدد درون ریز، برای غربالگری افرادی که در معرض خطر بالای کمبود این ویتامین هستند، آزمایش ویتامین دی انجام می شود.
- کمک به نظارت بر وضعیت سلامت افراد مبتلا به بیماری هایی که مانع جذب چربی می شوند ، مانند Cystic fibrosis و Crohn disease ، زیرا ویتامین دی یک ویتامین محلول در چربی است و مانند یک چربی از روده جذب می شود.
- در نظر گرفتن افرادی که جراحی بای پس معده انجام داده اند و ممکن است نتوانند ویتامین D کافی را جذب کنند.
- برای کمک به تعیین اثربخشی درمان توسط تجویز مکمل های ویتامین D، کلسیم، فسفر، و منیزیم
چه زمانی آزمایش ۲۵OH Vit D درخواست داده می شود؟
هنگامی که کلسیم بدن کم است و یا فردی علائم کمبود ویتامین دی را دارد ، مانند ناهنجاری استخوان در کودکان (Rickets) و ضعف استخوان و یا نرمی یا شکستگی استخوان در بزرگسالان (Osteomalacia) ، معمولاً ۲۵OH Vit D برای تشخیص احتمال کمبود ویتامین دی تجویز می شود.
آزمایش ۲۵OH Vit D ممکن است زمانی درخواست شود که مشخص شود فردی در معرض کمبود ویتامین دی است. افراد مسن ، افرادی که در مراکز درمانی یا خانه نشین هستند و یا در معرض آفتاب کمی هستند ، افراد چاق که تحت عمل جراحی بای پس معده قرار گرفته اند و یا دچار سوء جذب چربی هستند، در معرض افزایش کمبود ویتامین دی می باشند.
افراد دارای پوست تیره و نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند نیز در این گروه قرار می گیرند.
آزمایش ۲۵OH Vit D اغلب قبل از شروع درمان دارویی برای پوکی استخوان درخواست می شود.
۱,۲۵OH Vit D :
در صورت مشکوک بودن به بیماری کلیوی یا ناهنجاری های آنزیمی که ۲۵OH Vit D را به ۱,۲۵OH Vit D تبدیل می کند، ممکن است آزمایش ۱,۲۵OH Vit D انجام شود.
جواب غیر نرمال این آزمایش به چه معناست؟
۲۵OH Vit D :
پایین بودن سطح ۲۵OH Vit D خون ممکن است به این معنی باشد که فرد به اندازه کافی در معرض نور خورشید یا ویتامین دی در رژیم غذایی برای برآوردن نیاز بدن خود، قرار نمی گیرد یا مشکلی در جذب آن از روده وجود دارد.
گاهی اوقات، داروهای مورد استفاده برای درمان تشنج ، به ویژه فنی توئین (دیلانتین) ، می تواند در تولید ۲۵OH Vit D در کبد اختلال ایجاد کند.
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد کمبود ویتامین D ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان ها ، بیماری های ایمنی و بیماری های قلبی عروقی را افزایش دهد.
سطح بالای ۲۵OH Vit D معمولاً نشان دهنده مکمل های ویتامینی یا سایر مکمل های غذایی است.
۱,۲۵OH Vit D :
سطح پایینی از ۱,۲۵OH Vit D در بیماری های کلیوی دیده می شود و یکی از اولین تغییراتی است که در افراد مبتلا به نارسایی اولیه کلیه رخ می دهد.
سطح بالای ۱,۲۵OH Vit D ممکن است در صورت افزایش PTH یا بیماری هایی مانند sarcoidosis یا برخی از لنفوم ها ایجاد شود که می تواند ۱,۲۵OH Vit D را خارج از کلیه ها ایجاد کند.
چه مقدار ویتامین D در روز برای بدن کافی است؟
بستگی به سن و جنس فرد دارد. در سال ۲۰۱۰ ، موسسه پزشکی میزان مصرف مرجع (DRI) را برای کلسیم و ویتامین D تعیین کرد. برای جزئیات ، به DRIs for Calcium and Vitamin D مراجعه کنید.
آیا ویتامین D جزء ضروری مکمل های کلسیم است؟
از آنجا که جذب کلسیم به ویتامین D وابسته است ، بسیاری از تولید کنندگان مکمل های کلسیم، ویتامین D را برای اطمینان از جذب بهینه کلسیم به آن اضافه می کنند.
اگر فرد مقدار کافی ویتامین D را از منابع دیگر دارد ، ویتامین D مکمل ضروری نیست.
آیا می توان ویتامین D خود را از محصولات لبنی دریافت کرد؟
اگر شیر به طور کامل غنی شده باشد بله می توان دریافت کرد اما بسیاری از محصولات لبنی این چنین نیستند.
منابع :
https://my.clevelandclinic.org/health/articles/15050-vitamin-d–vitamin-d-deficiency
https://labtestsonline.org/tests/vitamin-d-tests
موارد مشابه :
ویروس EBV
بیماری سلیاک
آزمایش CBC