در این مقاله به زبان ساده انواع تست‌های شنوایی‌سنجی و کاربرد هر یک را معرفی می‌کنیم تا هنگام مراجعه به کلینیک شنوایی، آگاه باشید چه اتفاقی قرار است بیفتد. شنوایی یکی از حواس مهم زندگی ماست و بدون آن ارتباط با دنیای اطراف دشوار می‌شود. بسیاری از افراد تا زمانی که دچار مشکل نشوند، به سلامت گوش و تست شنوایی توجهی نمی‌کنند. اما شنوایی‌سنجی تنها برای کسانی که کم‌شنوا هستند کاربرد ندارد؛ بلکه هر فردی در طول زندگی باید چند بار گوش‌های خود را بررسی کند.
انواع تست‌های شنوایی‌سنجی
۱. ادیومتری (Audiometry)
ادیومتری یکی از پرکاربردترین تست‌های شنوایی است. در این روش فرد داخل یک اتاقک ساکت می‌نشیند و از طریق هدفون به صداهای مختلف گوش می‌دهد. این صداها شدت و فرکانس‌های متفاوتی دارند. وقتی صدا را می‌شنود، دکمه‌ای را فشار می‌دهد. نتیجه این تست نشان می‌دهد فرد در چه فرکانس‌هایی دچار کم‌شنوایی است.
🔹 کاربرد: تشخیص کم‌شنوایی در کودکان، بزرگسالان و سالمندان.
۲. تیمپانومتری (Tympanometry)
این تست برای بررسی عملکرد پرده گوش و گوش میانی انجام می‌شود. در تیمپانومتری، دستگاه تغییرات فشار هوا را در گوش ایجاد کرده و پاسخ پرده گوش ثبت می‌شود.
🔹 کاربرد: تشخیص مشکلات پرده گوش، عفونت گوش میانی، تجمع مایع یا مشکلات شیپور استاش.
۳. تست OAE (انتشار صوتی گوش)
در این روش یک پروب کوچک داخل گوش قرار می‌گیرد و صداهای بسیار ضعیفی که سلول‌های مویی گوش داخلی تولید می‌کنند، اندازه‌گیری می‌شود.
🔹 کاربرد: غربالگری شنوایی نوزادان و بررسی سلامت سلول‌های شنوایی گوش داخلی.
۴. تست ABR (پاسخ شنوایی ساقه مغز)
این تست معمولاً برای نوزادان یا افرادی که قادر به همکاری در تست ادیومتری نیستند استفاده می‌شود. در ABR، الکترودهایی روی سر و گوش فرد قرار داده می‌شود تا پاسخ عصب شنوایی به صداها ثبت شود.
🔹 کاربرد: تشخیص نوع و میزان کم‌شنوایی، بررسی مسیر عصب شنوایی تا مغز.
۵. تست گفتاری (Speech Audiometry)
در این تست به جای صداهای ساده، کلمات یا جملات از طریق هدفون برای فرد پخش می‌شود. فرد باید کلمات شنیده‌شده را تکرار کند.
🔹 کاربرد: بررسی میزان درک گفتار، کمک به تنظیم سمعک یا کاشت حلزون.
جدول مقایسه انواع تست‌های شنوایی‌سنجی
| نوع تست | روش انجام | کاربرد اصلی | مناسب برای |
|---|---|---|---|
| ادیومتری | شنیدن صداهای مختلف و اعلام توسط فرد | تشخیص کم‌شنوایی در فرکانس‌های مختلف | همه افراد |
| تیمپانومتری | بررسی حرکت پرده گوش با تغییر فشار | تشخیص مشکلات گوش میانی و پرده گوش | کودکان و بزرگسالان |
| OAE | اندازه‌گیری پاسخ سلول‌های گوش داخلی | غربالگری شنوایی نوزادان | نوزادان و کودکان |
| ABR | ثبت پاسخ عصب شنوایی با الکترود | بررسی عصب شنوایی و کم‌شنوایی عمیق | نوزادان، سالمندان، افراد غیرهمکار |
| تست گفتاری | تکرار کلمات شنیده‌شده | ارزیابی درک گفتار و تنظیم سمعک | همه افراد به‌ویژه کم‌شنوایان |
چرا انجام تست‌های شنوایی‌سنجی مهم است؟
-
پیشگیری: مشکلات گوش اگر زود تشخیص داده شوند، راحت‌تر درمان می‌شوند.
-
بهبود کیفیت زندگی: شنوایی ضعیف می‌تواند باعث انزوا، افسردگی و کاهش کیفیت ارتباطات شود.
-
کمک به درمان: انتخاب سمعک یا کاشت حلزون نیازمند تست دقیق شنوایی است.
-
غربالگری کودکان: تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی، از بروز اختلال در یادگیری و گفتار جلوگیری می‌کند.
نکات کاربردی برای عموم مردم
-
اگر بیشتر از بقیه صدای تلویزیون را بلند می‌کنید، به شنوایی‌سنج مراجعه کنید.
-
اگر احساس وزوز یا صدای زنگ در گوش دارید، تست تیمپانومتری و ادیومتری می‌تواند علت را مشخص کند.
-
نوزادان باید در همان روزهای اول تولد، تست OAE یا ABR انجام دهند.
-
افراد بالای ۵۰ سال بهتر است هر دو سال یک بار شنوایی‌سنجی شوند.
-
اگر شاغل در محیط‌های پر سر و صدا هستید، سالی یک بار تست شنوایی ضروری است.
جمعبندی
شنوایی‌سنجی فقط یک تست ساده نیست، بلکه راهی مطمئن برای حفاظت از سلامت گوش و کیفیت زندگی است. انواع تست‌های شنوایی مانند ادیومتری، تیمپانومتری، OAE، ABR و تست گفتاری هرکدام نقش مهمی در تشخیص دارند. مراجعه به کلینیک شنوایی و انجام این تست‌ها نه‌تنها برای کسانی که دچار مشکل شده‌اند ضروری است، بلکه به همه توصیه می‌شود تا از بروز مشکلات جدی در آینده پیشگیری کنند.
