بیماری عروق کرونری (Coronary Artery Disease) یکی از شایعترین مشکلات قلبی در جهان است که میتواند زندگی روزمره بسیاری از افراد را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری زمانی رخ میدهد که رگهای خونرسان به قلب (عروق کرونری) به دلیل رسوب چربی و کلسترول، تنگ یا مسدود میشوند. در نتیجه، جریان خون به قلب کاهش یافته و احتمال بروز سکته قلبی افزایش پیدا میکند. در این مقاله به زبان ساده و دوستانه، درباره علائم، روشهای تشخیص و درمان این بیماری صحبت میکنیم.
علتهای اصلی بیماری عروق کرونری
-
رسوب چربی (پلاکهای آترواسکلروتیک): عامل اصلی این بیماری تجمع کلسترول و چربی در دیواره رگهاست.
-
سبک زندگی ناسالم: مصرف دخانیات، رژیم غذایی پرچرب و کمتحرکی.
-
بیماریهای زمینهای: دیابت، فشار خون بالا و کلسترول بالا.
-
عوامل ارثی: سابقه خانوادگی بیماری قلبی.
علائم بیماری عروق کرونری
بسیاری از افراد ممکن است در مراحل اولیه هیچ علامتی نداشته باشند. اما با پیشرفت بیماری، علائم زیر دیده میشود:
-
درد قفسه سینه (آنژین): احساس فشار یا سنگینی در وسط قفسه سینه که ممکن است به گردن، فک یا بازوها انتشار یابد.
-
تنگی نفس: بهویژه هنگام فعالیت یا ورزش.
-
خستگی غیرعادی: کاهش توانایی انجام فعالیتهای روزانه.
-
تعریق سرد و سرگیجه: در موارد شدید.
-
سکته قلبی: اگر رگ کاملاً مسدود شود، سکته قلبی رخ میدهد که یک وضعیت اورژانسی است.
روشهای تشخیص
پزشک برای بررسی بیماری عروق کرونری از روشهای مختلف استفاده میکند:
-
نوار قلب (ECG): بررسی فعالیت الکتریکی قلب.
-
اکوکاردیوگرافی: بررسی ساختار و عملکرد قلب با امواج صوتی.
-
تست ورزش: بررسی عملکرد قلب در حین فعالیت.
-
آنژیوگرافی قلبی: روشی دقیق برای مشاهده میزان تنگی عروق.
درمان بیماری عروق کرونری
درمان به شدت بیماری، علائم و شرایط کلی بیمار بستگی دارد و شامل موارد زیر میشود:
۱. تغییر سبک زندگی
-
ترک سیگار و دخانیات
-
رعایت رژیم غذایی سالم (کمنمک، کمچربی، پر از سبزیجات و میوهها)
-
انجام فعالیت بدنی منظم (پیادهروی، دوچرخهسواری، شنا)
-
کنترل وزن و مدیریت استرس
۲. روشهای جراحی و مداخلهای
-
آنژیوپلاستی (بالون زدن): باز کردن رگ تنگ شده با بالون و قرار دادن استنت.
-
جراحی بایپس قلب: ایجاد مسیر جایگزین برای خونرسانی به قلب.
جدول مقایسهای روشهای درمان
روش درمان | توضیحات | مزایا | معایب |
---|---|---|---|
تغییر سبک زندگی | اصلاح تغذیه، ورزش، ترک سیگار | بدون عارضه، قابل پیشگیری | نیاز به اراده و پیگیری مداوم |
داروها | کنترل فشار خون، کلسترول، درد | اثر سریع، کاهش خطر سکته | احتمال عوارض جانبی |
آنژیوپلاستی | باز کردن رگ با بالون و استنت | نتیجه فوری، بدون جراحی باز | احتمال انسداد مجدد |
جراحی بایپس | ایجاد مسیر جدید خونرسانی | مؤثر در تنگی شدید | جراحی بزرگ، دوران نقاهت طولانی |
سوالات متداول
۱. آیا بیماری عروق کرونری قابل درمان کامل است؟
خیر، این بیماری درمان قطعی ندارد، اما با تغییر سبک زندگی، دارو و مداخلات پزشکی میتوان آن را کنترل کرد و کیفیت زندگی را بالا برد.
۲. آیا هر درد قفسه سینه نشانه بیماری قلبی است؟
نه لزوماً. درد قفسه سینه میتواند به دلیل مشکلات گوارشی یا عضلانی هم باشد، اما بهتر است هر درد غیرعادی جدی گرفته شود.
۳. آیا ورزش برای بیماران عروق کرونری خطرناک است؟
ورزشهای سبک و منظم، تحت نظر پزشک، بسیار مفید هستند و به بهبود جریان خون کمک میکنند.
۴. چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کرد؟
اگر درد قفسه سینه بیش از چند دقیقه طول بکشد، همراه با تنگی نفس، تعریق سرد یا تهوع باشد، باید فوراً به اورژانس مراجعه کرد.
جمعبندی
بیماری عروق کرونری یکی از مهمترین مشکلات قلبی است که در اثر سبک زندگی ناسالم، بیماریهای زمینهای و عوامل ژنتیکی ایجاد میشود. شناخت علائم، مراجعه به پزشک در زمان مناسب و رعایت توصیههای درمانی میتواند تا حد زیادی از بروز سکته قلبی جلوگیری کند. به یاد داشته باشید که قلب، موتور حیاتی بدن است و مراقبت از آن باید در اولویت سبک زندگی هر فرد باشد.