شنوایی‌سنجی راهی ساده، بدون درد و مؤثر برای بررسی سلامت گوش و شنوایی است. شنوایی یکی از مهم‌ترین حواس ماست؛ اما تا زمانی که دچار مشکل نشویم، خیلی به آن فکر نمی‌کنیم. حقیقت این است که مشکلات شنوایی می‌توانند کیفیت زندگی، روابط اجتماعی و حتی سلامت روانی را تحت تأثیر قرار دهند.
در این مقاله به زبان ساده توضیح می‌دهیم که شنوایی‌سنجی چیست، چرا مهم است و چه زمانی باید انجام شود.
شنوایی‌سنجی چیست؟
شنوایی‌سنجی (Audiometry) به مجموعه‌ای از تست‌ها گفته می‌شود که برای بررسی میزان و کیفیت شنوایی انجام می‌شود. این تست‌ها معمولاً در کلینیک‌های شنوایی یا مراکز تخصصی گوش، حلق و بینی (ENT) انجام می‌شوند و می‌توانند مشکلات شنوایی را در مراحل اولیه شناسایی کنند.
در این آزمایش‌ها، پاسخ گوش شما به صداهای مختلف در فرکانس‌ها و شدت‌های متفاوت سنجیده می‌شود. نتیجه تست، نمودار شنوایی یا همان “ادیوگرام” است که به متخصص نشان می‌دهد شنوایی شما در چه سطحی قرار دارد.
چرا شنوایی‌سنجی اهمیت دارد؟
۱. تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی
خیلی از اختلالات شنوایی در ابتدا بدون علامت هستند. با انجام شنوایی‌سنجی دوره‌ای، می‌توان قبل از بدتر شدن شرایط، مشکل را شناسایی و درمان کرد.
۲. پیشگیری از مشکلات گفتاری، به‌ویژه در کودکان
کودکانی که دچار کاهش شنوایی هستند، ممکن است در یادگیری زبان و گفتار دچار تأخیر شوند. شنوایی‌سنجی نوزادان و کودکان می‌تواند از بروز این اختلالات جلوگیری کند.
۳. بهبود کیفیت زندگی در سالمندان
بسیاری از سالمندان به‌مرور زمان دچار کم‌شنوایی می‌شوند و این موضوع می‌تواند منجر به گوشه‌گیری، افسردگی یا حتی آلزایمر شود. تشخیص به‌موقع و استفاده از سمعک یا درمان‌های دیگر می‌تواند زندگی آن‌ها را دگرگون کند.
۴. ارتباط با سلامت کلی بدن
کاهش شنوایی ممکن است نشانه بیماری‌هایی مانند دیابت، مشکلات قلبی یا حتی تومورهای مغزی باشد. بنابراین شنوایی‌سنجی، فقط بررسی گوش نیست؛ بلکه نگاهی به سلامت کلی بدن است.
چه کسانی باید شنوایی‌سنجی انجام دهند؟
| گروه سنی / شرایط | زمان مناسب برای تست |
|---|---|
| نوزادان | بین تولد تا ۳ ماهگی |
| کودکان دبستانی | هر ۲ سال یکبار |
| نوجوانان (استفاده‌کننده از هدفون زیاد) | سالانه یا در صورت شک به کاهش شنوایی |
| بزرگسالان | هر ۳ تا ۵ سال یکبار |
| سالمندان بالای ۶۰ سال | سالانه |
| افرادی که در محیط‌های پر سروصدا کار می‌کنند | هر ۶ تا ۱۲ ماه یکبار |
| افراد دارای سابقه خانوادگی کم‌شنوایی | بررسی منظم با نظر متخصص |
علائم هشداردهنده‌ای که نباید نادیده بگیرید:
-
زیاد کردن صدای تلویزیون یا رادیو
-
درخواست مکرر برای تکرار حرف دیگران
-
شنیدن صداها با حالت مبهم یا پژواک
-
وزوز گوش (صدای زنگ یا سوت در گوش)
-
احساس کیپی یا گرفتگی در گوش بدون درد
-
ناتوانی در تشخیص صدا از سمت راست یا چپ
اگر شما یا یکی از عزیزانتان هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید، انجام تست شنوایی را به تعویق نیندازید.
آیا تست شنوایی درد دارد؟
خیر، تست‌های شنوایی کاملاً بدون درد و غیرتهاجمی هستند. معمولاً در یک اتاقک ساکت، صداهایی با فرکانس‌های مختلف از هدفون پخش می‌شود و شما باید اعلام کنید که چه زمانی صدا را می‌شنوید. زمان تست معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه است.
راه‌های پیشگیری از کاهش شنوایی
-
از هدفون با صدای زیاد و طولانی استفاده نکنید.
-
هنگام حضور در کنسرت‌ها یا محیط‌های پر سروصدا از محافظ گوش استفاده کنید.
-
مصرف داروهایی که ممکن است به گوش آسیب بزنند را با مشورت پزشک انجام دهید.
-
به بهداشت گوش خود توجه کنید و از وارد کردن اشیای تیز به داخل گوش پرهیز کنید.
-
آزمایش‌های دوره‌ای شنوایی را جدی بگیرید.
نتیجه‌گیری
شنوایی‌سنجی فقط یک تست ساده نیست؛ بلکه پنجره‌ای است به سوی حفظ یکی از حیاتی‌ترین حواس ما.
با تشخیص به‌موقع، پیشگیری از مشکلات جدی و بهبود کیفیت زندگی، شما می‌توانید از قدرت شنوایی خود مراقبت کنید.
فراموش نکنید که اگر امروز به گوش‌هایتان گوش ندهید، شاید فردا دیگر آن‌ها صدای شما را نشنوند.
