حتماً برای شما هم پیش آمده که ناگهان احساس خارش در گلو داشته باشید؛ نه آن‌قدر شدید که دردناک باشد، اما به اندازه‌ای آزاردهنده که تمرکزتان را از بین ببرد یا باعث سرفه‌های پیاپی شود. خارش گلو یکی از علائم رایج در حوزه‌ی گوش، حلق و بینی است که می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد؛ از مسائل ساده مثل خشکی هوا گرفته تا نشانه‌ای از یک بیماری جدی‌تر.
در این مقاله به بررسی علل شایع خارش گلو و روش‌های مؤثر برای رفع آن می‌پردازیم.
دلایل شایع خارش گلو
۱. آلرژی‌ها (حساسیت‌های فصلی یا محیطی)
یکی از شایع‌ترین دلایل خارش گلو، واکنش‌های آلرژیک به عوامل محیطی مانند گرده گل، گرد و غبار، قارچ‌ها یا موی حیوانات است. این مواد باعث تحریک سیستم ایمنی بدن می‌شوند و خارش در گلو، عطسه، آبریزش بینی و سرفه از علائم رایج آن‌هاست.
۲. عفونت‌های ویروسی (مثل سرماخوردگی)
در مراحل ابتدایی یک سرماخوردگی یا آنفلوآنزا، ممکن است فرد فقط خارش در گلو را تجربه کند. این علامت معمولاً پیش‌درآمدی برای گلودرد، گرفتگی صدا یا تب است.
۳. خشکی هوا
هوای خشک به‌ویژه در زمستان یا در مکان‌هایی که سیستم گرمایشی قوی دارند، می‌تواند باعث خشکی و خارش گلو شود. خوابیدن با دهان باز نیز این مشکل را تشدید می‌کند.
۴. رفلاکس معده (ترش کردن)
در برخی موارد، برگشت اسید معده به سمت حلق می‌تواند باعث تحریک و خارش گلو شود، به‌ویژه هنگام دراز کشیدن یا بعد از خوردن وعده‌های سنگین.
۵. سیگار کشیدن و دود
قرار گرفتن در معرض دود سیگار یا آلودگی هوا می‌تواند پوشش داخلی گلو را تحریک کرده و باعث خارش یا سرفه‌های خشک شود.
۶. استفاده زیاد از صدا
اگر زیاد صحبت می‌کنید، فریاد می‌زنید یا آواز می‌خوانید، تارهای صوتی‌تان ممکن است تحت فشار قرار گیرند و باعث خشکی یا خارش در گلو شوند.
روش‌های رفع خارش گلو
۱. نوشیدن مایعات گرم
چای گیاهی با عسل، دمنوش بابونه یا حتی آب گرم ساده می‌تواند گلو را مرطوب کند و خارش را تسکین دهد.
۲. مرطوب نگه داشتن هوا
استفاده از دستگاه بخور یا گذاشتن ظرف آب در نزدیکی وسایل گرمایشی به حفظ رطوبت هوا کمک می‌کند و از خشکی گلو جلوگیری می‌کند.
۳. قرقره کردن آب نمک
این روش ساده و مؤثر، التهاب گلو را کاهش می‌دهد. کافی است یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و چند بار در روز قرقره کنید.
۴. مصرف آنتی‌هیستامین (در صورت آلرژی)
اگر خارش گلو ناشی از آلرژی باشد، داروهای ضد حساسیت مثل لوراتادین یا سیتریزین می‌توانند کمک‌کننده باشند. البته قبل از مصرف، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
۵. اجتناب از مواد تحریک‌کننده
از مصرف سیگار، نوشیدنی‌های الکلی، ادویه‌جات تند و خوراکی‌های اسیدی که ممکن است گلو را تحریک کنند، پرهیز کنید.
۶. مشاوره با متخصص گوش، حلق و بینی
اگر خارش گلو مداوم است و با سرفه یا سایر علائم همراه است، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت دقیق آن مشخص شود.
سوالات متداول
۱. آیا خارش گلو همیشه نشانه‌ی بیماری است؟
نه لزوماً. گاهی فقط نتیجه‌ی خشکی هوا یا استفاده زیاد از صداست. اما اگر طولانی‌مدت باشد، باید بررسی شود.
۲. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر خارش گلو بیشتر از یک هفته طول بکشد، همراه با تب، سرفه مداوم، یا تنگی نفس باشد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
۳. آیا خارش گلو می‌تواند از علائم کرونا باشد؟
بله، در برخی موارد، به‌ویژه در ابتدای بیماری، خارش یا سوزش گلو می‌تواند یکی از علائم باشد. در صورت شک، آزمایش دهید.
۴. بهترین دمنوش برای تسکین خارش گلو چیست؟
دمنوش زنجبیل با عسل یا بابونه بهترین گزینه‌ها هستند، چون خاصیت ضدالتهابی و آرامش‌بخش دارند.
۵. آیا می‌توان از داروهای گیاهی استفاده کرد؟
بله، داروهای گیاهی مثل شیرین‌بیان یا گل ختمی به شکل شربت یا دمنوش می‌توانند کمک‌کننده باشند، ولی در مصرف آن‌ها زیاده‌روی نکنید و با پزشک مشورت کنید، به‌خصوص در دوران بارداری یا برای کودکان.
نتیجه گیری
خارش گلو ممکن است علت ساده‌ای مانند خشکی هوا داشته باشد یا نشانه‌ای از آلرژی یا بیماری ویروسی باشد. با شناخت بهتر علت‌ها و رعایت چند توصیه ساده، در بیشتر موارد می‌توان این مشکل را در خانه کنترل کرد. با این حال، اگر خارش گلو مداوم یا همراه با علائم نگران‌کننده بود، حتماً برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید.
سلامت گلو، بخشی از سلامت کلی شماست. مراقبش باشید 😊
