سکته قلبی (یا حمله قلبی) یکی از اضطراری‌ترین وضعیت‌هایی است که نیاز به اقدام سریع دارد. بسیاری از افراد فکر می‌کنند که سکته قلبی فقط با درد شدید قفسه سینه همراه است، اما در واقع علائم آن می‌تواند متنوع، گمراه‌کننده و حتی خفیف باشد، به‌ویژه در زنان و سالمندان. در این مقاله قصد داریم با زبانی ساده و دوستانه، شما را با علائم سکته قلبی و نحوه‌ی برخورد صحیح با آن آشنا کنیم.
سکته قلبی چیست؟
سکته قلبی زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به بخشی از عضله قلب مسدود شود. این انسداد معمولاً به دلیل تجمع چربی، کلسترول و دیگر مواد در دیواره‌ی رگ‌های کرونری اتفاق می‌افتد. بدون درمان سریع، این بخش از قلب ممکن است آسیب ببیند یا حتی بمیرد.
علائم اصلی سکته قلبی
علائم سکته قلبی در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد. اما برخی از شایع‌ترین علائم شامل موارد زیر است:
| علائم رایج سکته قلبی | توضیح |
|---|---|
| درد یا فشار در قفسه سینه | اغلب در مرکز یا سمت چپ سینه احساس می‌شود؛ ممکن است احساس سنگینی، فشار یا سوزش باشد. |
| درد منتشرشونده به بازو، فک یا گردن | درد می‌تواند از سینه به بازوی چپ، گردن، فک یا پشت گسترش یابد. |
| تنگی نفس | ممکن است همراه یا بدون درد سینه ایجاد شود، مخصوصاً هنگام فعالیت یا استراحت. |
| تعریق زیاد | عرق سرد و بی‌دلیل نشانه هشداردهنده‌ای است. |
| حالت تهوع یا استفراغ | گاهی به‌ویژه در زنان این علائم دیده می‌شود. |
| سرگیجه یا ضعف ناگهانی | ممکن است بیمار احساس سبکی در سر یا غش داشته باشد. |
| اضطراب شدید یا احساس مرگ | حس ناخوشایند و ناگهانی از ترس یا نگرانی شدید. |
علائم سکته قلبی در زنان
زنان ممکن است علائم متفاوتی نسبت به مردان داشته باشند. مثلاً:
-
درد مبهم یا سوزش در قسمت فوقانی شکم
-
خستگی شدید بدون علت مشخص
-
سرگیجه، تنگی نفس یا تهوع بدون درد قفسه سینه
توجه به این تفاوت‌ها می‌تواند در تشخیص سریع و نجات جان افراد مؤثر باشد.
در صورت مشاهده‌ی علائم چه باید کرد؟
اقدامات اولیه می‌توانند تفاوت بین نجات جان یا آسیب جدی به قلب را رقم بزنند. اگر علائمی مشابه سکته قلبی را در خود یا دیگری مشاهده کردید:
-
آرام بمانید و سریعاً با اورژانس تماس بگیرید (شماره ۱۱۵).
خودتان رانندگی نکنید، حتی اگر فکر می‌کنید حالتان خوب است. -
به فرد کمک کنید بنشیند یا دراز بکشد.
از او بخواهید آرام باشد و نفس عمیق بکشد. -
اگر بیمار بی‌هوش شد، CPR (احیای قلبی ریوی) را آغاز کنید.
اگر آموزش ندیده‌اید، فقط ماساژ قلبی مداوم در مرکز قفسه سینه انجام دهید تا کمک برسد. -
اگر داروی نیتروگلیسیرین یا آسپرین در دسترس است و بیمار حساسیت ندارد، طبق دستور پزشک مصرف شود.
(مثلاً ۱ عدد آسپرین جویدنی ۳۰۰ میلی‌گرم برای باز نگه داشتن رگ‌ها)
چرا زمان در سکته قلبی اهمیت دارد؟
یک جمله معروف در پزشکی می‌گوید:
“زمان، عضله است!”
هر دقیقه تأخیر در درمان سکته قلبی می‌تواند باعث از دست رفتن سلول‌های عضله قلب شود. به همین دلیل، شناخت علائم و اقدام فوری حیاتی است.
پرسش‌های متداول
۱. آیا سکته قلبی همیشه با درد قفسه سینه همراه است؟
خیر. برخی افراد، به‌ویژه زنان، دیابتی‌ها و سالمندان ممکن است بدون درد یا با علائمی خفیف مانند تنگی نفس یا حالت تهوع سکته کنند.
۲. تفاوت سکته قلبی و ایست قلبی چیست؟
سکته قلبی مربوط به انسداد رگ‌ها و کاهش جریان خون به قلب است، اما ایست قلبی زمانی رخ می‌دهد که ضربان قلب به طور کامل متوقف شود و نیاز به CPR فوری دارد.
۳. آیا افراد جوان هم ممکن است سکته قلبی کنند؟
بله. گرچه در سنین بالا شایع‌تر است، اما سبک زندگی ناسالم، استرس، مصرف دخانیات یا سابقه‌ی خانوادگی می‌تواند در جوانان نیز باعث سکته قلبی شود.
۴. آیا بعد از سکته قلبی می‌توان زندگی عادی داشت؟
بله، بسیاری از افراد پس از درمان مناسب، تغییر سبک زندگی و مصرف منظم داروها، می‌توانند زندگی طبیعی و فعالی داشته باشند.
جمعبندی
سکته قلبی یک وضعیت اورژانسی است که شناخت سریع علائم و اقدام به‌موقع می‌تواند جان فرد را نجات دهد. حفظ سبک زندگی سالم، چکاپ‌های منظم و آگاهی عمومی نقش کلیدی در پیشگیری از این بیماری خطرناک دارند.
به قلب‌تان گوش کنید… گاهی یک درد ساده ممکن است پیام مهمی باشد!
