کلیه‌ها، این اندام‌های لوبیایی شکل کوچک، نقش بزرگی در فیلتر کردن مواد زائد از خون و تنظیم تعادل آب و نمک در بدن دارند. سرطان کلیه، یکی از بیماری‌های جدی اما قابل درمان است که در صورت شناسایی به‌موقع، شانس درمان موفق را به‌شدت افزایش می‌دهد. در این مقاله با علائم اولیه، عوامل خطر و روش‌های درمان سرطان کلیه آشنا می‌شویم.
سرطان کلیه چیست؟
سرطان کلیه زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های کلیه شروع به رشد غیرطبیعی کرده و تشکیل توده یا تومور بدهند. شایع‌ترین نوع این سرطان، “کارسینوم سلول کلیوی” (RCC) است که حدود ۹۰ درصد از موارد را شامل می‌شود. این بیماری ممکن است در یک یا هر دو کلیه ایجاد شود، اما معمولاً تنها یکی از آن‌ها را درگیر می‌کند.
علائم اولیه سرطان کلیه
یکی از چالش‌های این بیماری، بروز علائم نسبتاً خفیف و مبهم در مراحل اولیه است. با این حال، توجه به نشانه‌های زیر می‌تواند به تشخیص زودهنگام کمک کند:
-
وجود خون در ادرار (هماتوری) – حتی اگر تنها یک‌بار اتفاق بیفتد
-
درد مبهم یا مداوم در پهلو یا پشت
-
احساس وجود توده در ناحیه پهلو
-
کاهش وزن ناگهانی و بی‌دلیل
-
خستگی مزمن
-
تب‌های مکرر بدون علت واضح
نکته مهم این است که بسیاری از این علائم ممکن است ناشی از بیماری‌های دیگر کلیوی یا غیرکلیوی باشند. بنابراین، برای تشخیص دقیق، مشاوره با پزشک اورولوژی ضروری است.
چه عواملی خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش می‌دهند؟
برخی از عوامل مؤثر در بروز این بیماری شامل موارد زیر هستند:
-
سن بالا (بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال دیده می‌شود)
-
سیگار کشیدن
-
فشار خون بالا (حتی اگر کنترل شده باشد)
-
چاقی
-
سابقه خانوادگی سرطان کلیه
-
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص مثل کادمیوم یا بنزن
اگرچه نمی‌توان تمام این عوامل را کنترل کرد، اما اصلاح سبک زندگی می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری داشته باشد.
روش‌های تشخیص سرطان کلیه
اورولوژیست با استفاده از ابزارهای تشخیصی مختلف می‌تواند نوع و مرحله سرطان را تعیین کند. برخی از این ابزارها عبارت‌اند از:
-
سونوگرافی کلیه
-
سی‌تی‌اسکن (CT Scan) یا MRI
-
آزمایش خون و ادرار
-
نمونه‌برداری (بیوپسی) در صورت نیاز
تشخیص دقیق به انتخاب بهترین روش درمانی کمک می‌کند.
روش‌های درمانی سرطان کلیه
درمان سرطان کلیه به مرحله بیماری، وضعیت عمومی بیمار و نوع تومور بستگی دارد. مهم‌ترین روش‌های درمانی عبارت‌اند از:
۱. جراحی
در اغلب موارد، درمان اصلی جراحی برای برداشتن تومور است:
-
نفرکتومی کامل: برداشتن کامل کلیه
-
نفرکتومی جزئی: برداشتن تومور و حفظ بخش سالم کلیه
این جراحی می‌تواند به روش باز یا لاپاراسکوپی (کم‌تهاجمی) انجام شود.
۲. درمان هدفمند (Targeted Therapy)
این داروها سلول‌های سرطانی را به‌طور خاص هدف قرار می‌دهند و نسبت به شیمی‌درمانی عوارض کمتری دارند.
۳. ایمونوتراپی (Immunotherapy)
تقویت سیستم ایمنی بدن برای شناسایی و از بین بردن سلول‌های سرطانی.
۴. رادیوتراپی
اگرچه کمتر استفاده می‌شود، اما ممکن است در کنترل درد یا درمان سرطان‌های پیشرفته مفید باشد.
سؤالات متداول سرطان کلیه
۱. آیا سرطان کلیه قابل درمان است؟
بله، به‌ویژه اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود. جراحی در مراحل اولیه معمولاً موفقیت‌آمیز است.
۲. آیا با داشتن یک کلیه می‌توان زندگی عادی داشت؟
بله، بسیاری از افراد با یک کلیه سالم زندگی کاملاً نرمالی دارند.
۳. آیا سرطان کلیه ارثی است؟
در برخی موارد بله. افرادی با سابقه خانوادگی این بیماری باید تحت نظر باشند.
۴. بعد از درمان، آیا امکان بازگشت سرطان وجود دارد؟
امکان عود بیماری وجود دارد، بنابراین پیگیری منظم با اورولوژیست اهمیت زیادی دارد.
جمع‌بندی
سرطان کلیه از جمله بیماری‌هایی است که اگر به موقع تشخیص داده شود، شانس درمان کامل آن بالاست. توجه به علائم اولیه، انجام بررسی‌های منظم به‌ویژه در افراد پرخطر، و مشورت با متخصص اورولوژی می‌تواند زندگی فرد را نجات دهد. در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرعادی، خوددرمانی را کنار گذاشته و به پزشک مراجعه کنید.
