آیا تا به حال احساس سوزش یا خارش در گلو داشته‌اید که به نظر سرماخوردگی نمی‌آمد؟ یا صدای شما ناگهان گرفته و خشن شده بدون آن‌که فریاد زده باشید؟ ممکن است علت آن چیزی باشد که کمتر به آن فکر می‌کنیم: رفلاکس گلو، رفلاکس معده به گلو یا همان رفلاکس حنجره‌ای-حلقی (LPR).
در این مقاله با هم بررسی می‌کنیم که رفلاکس معده چگونه بر گلو تأثیر می‌گذارد، چه علائمی دارد، چگونه تشخیص داده می‌شود و چه کاری می‌توان برای کنترل آن انجام داد.
رفلاکس معده چیست؟
رفلاکس معده زمانی رخ می‌دهد که اسید و محتویات معده به سمت بالا، یعنی مری و حتی گاهی تا گلو بالا می‌آیند. اگر این اسید فقط تا مری برسد، به آن GERD (ریفلاکس معده به مری) گفته می‌شود. اما اگر اسید تا ناحیه گلو، حنجره یا حتی بینی بالا برود، به آن LPR یا رفلاکس حلقی-حنجره‌ای می‌گوییم.
تأثیر رفلاکس بر گلو چگونه است؟ (رفلاکس گلو)
اسید معده بسیار قوی است و وقتی به گلو یا حنجره می‌رسد، می‌تواند باعث تحریک، التهاب و حتی آسیب به بافت‌های حساس این ناحیه شود. در حالی که مری تا حدی مقاوم است، گلو و تارهای صوتی چنین مقاومتی ندارند و حتی مقادیر کم اسید می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند.
علائم رفلاکس گلو
بسیاری از افراد ممکن است رفلاکس را داشته باشند بدون اینکه علائم کلاسیک سوزش معده را تجربه کنند. علائم رفلاکس حنجره‌ای بیشتر شامل موارد زیر است:
-
خشونت یا گرفتگی صدا به‌ویژه در صبح‌ها
-
احساس وجود توده یا گلوله در گلو
-
سرفه خشک مزمن
-
نیاز به صاف کردن گلو به صورت مداوم
-
سوزش یا درد گلو بدون سرماخوردگی
-
طعم ترش یا تلخ در دهان
-
بوی بد دهان
-
احساس خفگی یا گرفتگی هنگام خواب
چگونه رفلاکس گلو تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص دقیق معمولاً با مراجعه به پزشک گوش، حلق و بینی (ENT) انجام می‌شود. پزشک ممکن است با استفاده از ابزارهایی مثل لارنگوسکوپی (مشاهده حنجره با دوربین نازک) التهاب یا نشانه‌های رفلاکس را مشاهده کند.
در برخی موارد، پزشک برای بررسی میزان رفلاکس ممکن است تست‌هایی مانند pH مانیتورینگ یا آندوسکوپی تجویز کند.
درمان و کنترل رفلاکس گلو
خبر خوب این است که اکثر موارد رفلاکس حلقی را می‌توان با تغییر سبک زندگی و در صورت نیاز، دارو، کنترل کرد:
تغییرات سبک زندگی:
-
پرهیز از خوردن غذاهای تند، چرب، ترش یا سرخ‌شده
-
کاهش مصرف نوشیدنی‌های گازدار، قهوه و شکلات
-
خوردن وعده‌های کوچک و سبک
-
عدم دراز کشیدن تا ۲ ساعت بعد از غذا
-
بالا بردن سر تخت هنگام خواب
-
کاهش وزن در صورت اضافه وزن
نقش متخصص گوش، حلق و بینی در مدیریت رفلاکس گلو
متخصص ENT معمولاً اولین پزشکی است که افراد با علائم گلو به او مراجعه می‌کنند. این پزشکان با بررسی وضعیت حنجره و گلو، علائم رفلاکس را تشخیص می‌دهند و در صورت لزوم، بیمار را به متخصص گوارش ارجاع می‌دهند. همچنین می‌توانند راهکارهایی برای محافظت از تارهای صوتی و کاهش التهاب ارائه دهند
سوالات متداول درباره رفلاکس گلو
آیا رفلاکس می‌تواند باعث گلودرد شود؟
بله، رفلاکس مزمن می‌تواند باعث تحریک مکرر گلو و احساس گلودرد یا خشکی در آن شود.
آیا رفلاکس باعث گرفتگی صدا می‌شود؟
کاملاً. ورود اسید به حنجره می‌تواند تارهای صوتی را ملتهب کرده و صدا را خشن، نازک یا گرفته کند.
آیا می‌توان رفلاکس را بدون دارو درمان کرد؟
در موارد خفیف تا متوسط، تغییر سبک زندگی می‌تواند بسیار مؤثر باشد. البته گاهی برای کنترل بهتر نیاز به دارو نیز وجود دارد.
رفلاکس حلقی خطرناک است؟
در بیشتر موارد خیر، اما اگر درمان نشود می‌تواند منجر به آسیب‌های مزمن به گلو یا حتی تغییرات پیش‌سرطانی در تارهای صوتی شود.
نتیجه‌گیری
رفلاکس معده چیزی بیشتر از سوزش معده است؛ گاهی به گلو سر می‌زند و با علائمی ظاهر می‌شود که انتظارش را نداریم. آگاهی از این علائم و مراجعه به موقع به پزشک می‌تواند مانع بروز آسیب‌های طولانی‌مدت شود.
اگر شما هم علائمی مانند گرفتگی صدا، سرفه‌ی مزمن یا احساس گیر کردن چیزی در گلو دارید، بهتر است با یک پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مشورت کنید. همیشه پیشگیری و تشخیص زودهنگام، کلید سلامت بهتر است.
